مهندسی اجتماعی یکی از روش‌های رایج در حملات سایبری است که با سوءاستفاده از روان‌شناسی رفتاری افراد، کاربران را فریب می‌دهد. اگرچه این مفهوم در حوزه‌هایی مانند علوم اجتماعی، روان‌شناسی و بازاریابی نیز کاربرد دارد، اما در زمینه امنیت سایبری، بیشتر به فعالیت‌هایی اشاره دارد که با انگیزه‌های مخرب انجام می‌شوند. مهندسی اجتماعی چگونه عمل می‌کند؟ تمامی روش‌های مهندسی اجتماعی بر پایه نقاط ضعف روانی انسان بنا شده‌اند. مهاجمان سایبری احساساتی مانند ترس، طمع، کنجکاوی و تمایل به کمک به دیگران را هدف قرار می‌دهند. در ادامه، برخی از رایج‌ترین تکنیک‌های مهندسی اجتماعی را بررسی می‌کنیم: فیشینگ (Phishing) فیشینگ یکی از شناخته‌شده‌ترین روش‌های مهندسی اجتماعی است. در این روش، ایمیل‌هایی جعلی که شبیه به مکاتبات شرکت‌های معتبر هستند برای کاربران ارسال می‌شود. این ایمیل‌ها ممکن است هشدار دهند که حساب کاربری فرد نیاز به بروزرسانی دارد یا فعالیت مشکوکی در آن دیده شده است. کاربران با کلیک روی لینک موجود در ایمیل، وارد سایتی جعلی می‌شوند و اطلاعات شخصی خود را در اختیار مهاجمان قرار می‌دهند. ترس‌افزار (Scareware) در این روش، با استفاده از هشدارهای دروغین مانند پیام‌هایی مبنی بر آلوده بودن سیستم، کاربران به نصب نرم‌افزاری جعلی یا ورود به سایتی آلوده ترغیب می‌شوند. پیام‌هایی نظیر «سیستم شما آلوده شده است، برای پاک‌سازی کلیک کنید» نمونه‌ای از این هشدارهاست. طعمه‌گذاری (Baiting) در این تکنیک، فایل‌ها یا پیشنهادهایی جذاب نظیر دانلود رایگان موسیقی، فیلم یا کتاب ارائه می‌شود تا کاربران اطلاعات شخصی خود را ثبت کنند یا فایل‌های آلوده را دانلود کنند. در برخی موارد، این حمله در دنیای واقعی نیز رخ می‌دهد، مانند قرار دادن فلش مموری‌های آلوده در مکان‌های عمومی. مهندسی اجتماعی در فضای ارزهای دیجیتال بازارهای ارز دیجیتال به‌دلیل ویژگی‌های خاص خود مانند سودهای سریع و رشد پرسرعت، توجه مهاجمان را به خود جلب کرده‌اند. تازه‌واردان این حوزه اغلب بدون دانش کافی وارد بازار می‌شوند و به‌راحتی طعمه وعده‌های دروغین مانند ایردراپ‌های جعلی یا طرح‌های پونزی می‌شوند. در برخی موارد، حتی پیام‌های جعلی درباره آلودگی سیستم به باج‌افزار، کاربران را وادار به پرداخت پول می‌کند؛ در حالی‌که تهدید واقعی وجود ندارد. چگونه از حملات مهندسی اجتماعی جلوگیری کنیم؟ آموزش خود و اطرافیان در زمینه تهدیدهای رایج مهندسی اجتماعی بسیار حیاتی است. هنگام دریافت ایمیل‌ها و پیام‌های ناشناس، به لینک‌ها و پیوست‌ها با احتیاط برخورد کنید. از آنتی‌ویروس‌های معتبر استفاده کنید و نرم‌افزارها را به‌روزرسانی نگه دارید. برای محافظت از حساب‌ها از احراز هویت چند مرحله‌ای (2FA) استفاده کنید. به پیشنهادهای غیرواقعی که وعده سود بالا و سریع می‌دهند، اعتماد نکنید. سخن پایانی مهاجمان سایبری همواره در حال توسعه روش‌های جدید برای فریب کاربران هستند. با رشد روزافزون فناوری، به‌ویژه در حوزه بلاکچین و ارزهای دیجیتال، این تهدیدها نیز گسترش یافته‌اند. آموزش، آگاهی و احتیاط، بهترین سلاح‌ها در برابر مهندسی اجتماعی هستند. اگر قصد سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال را دارید، پیش از هر اقدامی، تحقیق کنید و از درک خوبی نسبت به سازوکار بازار و فناوری‌های مرتبط اطمینان حاصل کنید.