با پیشرفت فناوری و گسترش روزافزون اینترنت، مفهومی به نام "اینترنت اشیاء" (IoT) در حال تبدیل شدن به بخش مهمی از زندگی روزمره ما است. اینترنت اشیاء به اتصال دستگاه‌ها و اشیاء مختلف به اینترنت اشاره دارد تا این دستگاه‌ها بتوانند داده‌ها را ارسال و دریافت کرده و با یکدیگر تعامل کنند. این دستگاه‌ها شامل مواردی مانند خانه‌های هوشمند، گجت‌های پوشیدنی، دستگاه‌های پزشکی، دوربین‌های امنیتی، لوازم خانگی هوشمند و سیستم‌های روشنایی هوشمند هستند. در حالی که اینترنت اشیاء بسیاری از مزایا مانند راحتی، بهره‌وری و صرفه‌جویی در زمان را به ارمغان می‌آورد، در عین حال تهدیدات جدیدی برای امنیت سایبری و حریم خصوصی کاربران به وجود می‌آورد. این مقاله به بررسی چالش‌های امنیتی ایجاد شده توسط اینترنت اشیاء برای خانواده‌ها و ارائه راه‌حل‌هایی برای مقابله با این تهدیدات می‌پردازد. 1. چالش‌های امنیتی اینترنت اشیاء برای خانواده‌ها الف. حمله به دستگاه‌های متصل یکی از بزرگترین چالش‌ها در استفاده از اینترنت اشیاء، افزایش تعداد دستگاه‌های متصل به اینترنت است. هر کدام از این دستگاه‌ها می‌تواند به عنوان یک نقطه آسیب‌پذیر برای حملات سایبری عمل کند. هکرها می‌توانند از طریق ضعف‌های موجود در این دستگاه‌ها، به شبکه خانگی نفوذ کرده و به اطلاعات حساس مانند رمزهای عبور، داده‌های مالی یا شخصی دسترسی پیدا کنند. ب. عدم به‌روزرسانی نرم‌افزارها و آسیب‌پذیری‌ها دستگاه‌های اینترنت اشیاء معمولاً به‌طور خودکار به‌روزرسانی نمی‌شوند یا به‌طور منظم از سوی تولیدکنندگان پچ‌ها و به‌روزرسانی‌های امنیتی دریافت نمی‌کنند. این امر می‌تواند موجب بروز آسیب‌پذیری‌هایی شود که هکرها می‌توانند از آن‌ها بهره‌برداری کنند. برای مثال، در صورتی که دستگاه‌های خانه هوشمند به‌طور منظم به‌روز نشوند، ممکن است آنها به هدفی برای نفوذ حملات سایبری تبدیل شوند. ج. حریم خصوصی و نظارت آنلاین با وجود دستگاه‌های متصل به اینترنت در خانه‌ها، نگرانی‌های جدی در مورد حفظ حریم خصوصی خانواده‌ها به‌وجود می‌آید. دستگاه‌هایی مانند دوربین‌های امنیتی، بلندگوهای هوشمند و گجت‌های پوشیدنی می‌توانند اطلاعات حساس را جمع‌آوری کنند و در صورت نفوذ به آنها، ممکن است حریم خصوصی افراد به خطر بیفتد. به‌ویژه، دسترسی به اطلاعات صوتی یا تصویری از طریق این دستگاه‌ها می‌تواند به جاسوسی آنلاین و نقض حریم خصوصی منجر شود. د. تنظیمات امنیتی ضعیف بسیاری از دستگاه‌های اینترنت اشیاء دارای تنظیمات امنیتی ضعیف یا پیش‌فرض هستند که تغییر آنها توسط کاربران نادیده گرفته می‌شود. این تنظیمات ضعیف می‌تواند به هکرها این امکان را بدهد که از طریق این دستگاه‌ها به شبکه داخلی خانه نفوذ کنند و دسترسی به اطلاعات حساس را فراهم کنند. به عنوان مثال، رمزهای عبور پیش‌فرض یا بدون تغییر در دستگاه‌ها ممکن است به راحتی قابل حدس زدن باشند. ه. اتصال به شبکه‌های عمومی در بسیاری از موارد، دستگاه‌های اینترنت اشیاء به شبکه‌های عمومی یا حتی شبکه‌های ضعیف امنیتی متصل می‌شوند. این اتصال می‌تواند در معرض حملات سایبری قرار گیرد. شبکه‌های وای‌فای عمومی که در خانه‌ها و مکان‌های عمومی در دسترس هستند، ممکن است استانداردهای امنیتی کافی را نداشته باشند و دستگاه‌های متصل به آن‌ها می‌توانند به راحتی هدف حملات سایبری قرار گیرند. 2. راه‌حل‌ها برای حفاظت از خانواده‌ها در برابر تهدیدات اینترنت اشیاء الف. استفاده از رمزهای عبور قوی و منحصر به فرد یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین راه‌ها برای حفاظت از دستگاه‌های اینترنت اشیاء، استفاده از رمزهای عبور پیچیده و منحصر به فرد است. هر دستگاه باید دارای رمز عبور منحصر به فرد باشد و رمزهای عبور پیش‌فرض که معمولاً به صورت عمومی شناخته می‌شوند، باید بلافاصله تغییر داده شوند. رمزهای عبور پیچیده‌تر (شامل ترکیبی از حروف بزرگ و کوچک، اعداد و نمادها) می‌توانند به‌طور قابل توجهی امنیت دستگاه‌ها را افزایش دهند. ب. به‌روزرسانی منظم دستگاه‌ها به‌روزرسانی دستگاه‌ها و نرم‌افزارهای مرتبط با آن‌ها یکی از روش‌های کلیدی برای جلوگیری از نفوذ هکرها است. تولیدکنندگان معمولاً به‌روزرسانی‌های امنیتی را برای دستگاه‌ها و سیستم‌های متصل به اینترنت منتشر می‌کنند. کاربران باید تنظیمات دستگاه خود را به‌گونه‌ای تنظیم کنند که این به‌روزرسانی‌ها به‌طور خودکار انجام شوند یا به‌طور منظم چک کنند که آخرین به‌روزرسانی‌ها نصب شده باشند. ج. استفاده از شبکه خصوصی مجازی (VPN) استفاده از VPN برای محافظت از داده‌ها و ارتباطات در شبکه‌های عمومی و غیرامن بسیار مؤثر است. زمانی که از دستگاه‌های اینترنت اشیاء استفاده می‌کنید که به شبکه وای‌فای عمومی یا شبکه‌های ضعیف امنیتی متصل می‌شوند، استفاده از یک VPN می‌تواند داده‌های شما را رمزگذاری کرده و از حملات سایبری جلوگیری کند. د. تنظیمات امنیتی دستگاه‌ها بسیاری از دستگاه‌های اینترنت اشیاء دارای تنظیمات امنیتی پیش‌فرض هستند که ممکن است ضعیف باشند. کاربران باید تنظیمات امنیتی این دستگاه‌ها را به‌دقت بررسی کرده و تنظیمات خود را تقویت کنند. برای مثال، فعال کردن احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA) برای دستگاه‌هایی که از آن پشتیبانی می‌کنند، می‌تواند امنیت آنها را افزایش دهد. ه. ایجاد یک شبکه داخلی ایمن (شبکه خانگی مجزا) برای محافظت از دستگاه‌های اینترنت اشیاء، بهتر است یک شبکه داخلی جداگانه برای این دستگاه‌ها ایجاد شود. این شبکه باید از شبکه اصلی اینترنت خانگی جدا باشد تا در صورت نفوذ به یکی از دستگاه‌ها، شبکه اصلی و سایر دستگاه‌ها ایمن بمانند. استفاده از روترهایی که به‌طور خاص برای مدیریت شبکه‌های جداگانه طراحی شده‌اند، می‌تواند به بهبود امنیت کمک کند. و. آموزش اعضای خانواده در مورد تهدیدات سایبری آگاهی‌رسانی به اعضای خانواده درباره خطرات امنیتی اینترنت اشیاء و نحوه استفاده صحیح از دستگاه‌ها می‌تواند از حملات سایبری جلوگیری کند. والدین باید به فرزندان خود آموزش دهند که هر دستگاه متصل به اینترنت ممکن است آسیب‌پذیر باشد و باید از استفاده از دستگاه‌ها و اپلیکیشن‌های مشکوک خودداری کنند. اینترنت اشیاء امکانات و راحتی‌های زیادی را برای خانواده‌ها فراهم کرده است، اما در عین حال تهدیدات امنیتی جدیدی نیز به وجود آورده است که می‌تواند حریم خصوصی و اطلاعات شخصی اعضای خانواده را در معرض خطر قرار دهد. از این رو، خانواده‌ها باید به تهدیدات سایبری اینترنت اشیاء آگاه باشند و با اتخاذ تدابیر امنیتی مناسب مانند استفاده از رمزهای عبور قوی، به‌روزرسانی منظم دستگاه‌ها، ایجاد شبکه‌های جداگانه و استفاده از VPN، از دستگاه‌های خود در برابر حملات سایبری محافظت کنند. با رعایت این نکات، خانواده‌ها می‌توانند از مزایای اینترنت اشیاء بهره‌مند شده و در عین حال از تهدیدات امنیتی آن در امان بمانند.